Sonuçlarına bakıp kararlarımızı değerlendirdiğimizde yaptığımız bir çok şey akıllıca görünmüyor.
Yaptığımız aptalca birçok şey de akıllı görünüyor.
Mesela, örnek bir şirket kurmaya karar verdik. Çalışanlarınıza çok iyi davrandık. İyi şartlar sunduk. Güzel şeyler ürettik. İşler kötüleşti, çalışanlarımız da fırsatını buldukları anda bize kazık attılar. Onlar için yaptığımız onca şeye rağmen.
Yanlış bir karar vermişim.
Bir daha böyle bir şirket kurmayacağım.
Bir de tam tersi durumu düşünelim.
Diyelim ki herkes Bitcoin’den bahsediyor. Ne olduğunu tam anlamıyoruz. Para gibi ama tam değil. Teknolojik bir ürün belki. Elon Musk’ın Tesla arabalarını onunla alabiliyoruz artık. Tüm dünya onun hakkında konuşuyor. Her gün daha fazla insan ve kurum yatırım yapıyor. Bizden önce girenler çok kazandı…
Durumu değerlendirdik ve Bitcoin’e paramızı koyduk. Değeri 30’dan, 60’a çıktı. Harika. 2 kat kazandık.
Doğru bir karar mı aldık?
Daha ne olsun, 2 katına çıktı. Matematik bu.
O zaman şöyle mi diyoruz?
Anlamadığım ama herkesin değerlenecek diye konuştuğu şeylere böyle para yatırmalıyım. Bu şekilde paramı katlayabilirim.
Bir torbada 4 kırmızı 1 yeşil top varsa, çekilişte yeşil gelecek dediysek ve yeşil gelirse, doğru bir karar mı vermiş mi oluyoruz?
Hayır. Sadece kazanmış oluruz. Bu seferlik.
Öte yandan, her seferinde kırmızı topu seçersek, uzun vadede kazanacağımız belli.
Matematiği doğru kullanmak da bu: Olasılığı hesaplayıp sonra ona göre şansımızı denemek. Tek seferde değil, uzun vadede kazanmak için, aradaki bazı fırsatları kaçırmak pahasına doğru kararları vermek.
Doğru kararları verip, başarısız olduğumuzda da hatırlamamız lazım. Bir şeyin sonucunu beğenmememiz kararımızı yanlış yapmaz.
Doğru karar, yaptıklarımızın sonuçları ile ölçülmez.
Bitcoin’ciler için: Yatırım, bir nevi, torbada hangi toplar olduğunu veya ileride hangi topların olacağını tahmin etme oyunu.
Belki de torbada 1’den çok yeşil top var.
Ama bahis mi oynuyoruz yatırım mı yapıyoruz emin olmamız lazım.
Kaybetmeyi göze aldıysak, kazansak da kaybetsek de doğru karar vermiş sayılırız. Öte yandan gerçekten Bitcoin’in nereye ve ne zaman gideceğine emin değilseniz (kimse değil ama belki siz eminsiniz), tüm paranızı Bitcoin’e yatırmayın.
Evet bu bir yatırım tavsiyesidir.
Tavsiyeme uyarsanız ve yarın Bitcoin 100 kat değerlenirse, buraya gelip bana küfredebilirsiniz…
İçim rahat. Ben her türlü, insanları uyararak doğru karar vermiş olacağım.
twitter’da takip et: cturanli